بررسی تطبیقی عنصر حادثه در رمان «بین القصرین» نجیب محفوظ و «سووشون» سیمین دانشور

Authors
abstract

عنصر حادثه، یکی از عناصر ساختاری قصّه، داستان و رمان است که در پیشبرد سیر داستان و شکل­دهی پیرنگ آن از اهمّیّت بسزایی برخوردار است، به طوری­که استفاده صحیح و به­هنگام از آن، سبب می­شود تا مخاطب با اشتیاق فراوان داستان را پیگیری کند. از این میان، رمان بین القصرین به عنوان یک داستان اجتماعی و سرشار از حوادث گوناگون از جمله مهم­ترین رمان­های نجیب محفوظ - برندۀ جایزۀ نوبل ادبیّات در سال 1998 م. محسوب می­شود. در مقابل، در رمان سووشون اثر سیمین دانشور، نیز با تکیه بر ابعاد تاریخی - اجتماعی، حوادث از نقشی تأثیر­گذار در روند سیر داستان برخوردارند. در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی - تطبیقی، سعی بر آن است تا عنصر حادثه در دو رمان مذکور مورد بررسی قرار گیرد و جایگاه آن در شهرت و ماندگاری این دو اثر نشان داده شود. نتیجه جستار حاضر، حاکی از آن است که در رمان بین القصرین، دو کنش اصلیِ استعمار انگلیس در کنار دیدگاه­های سنّتی پدر خانواده، عامل پیش­برنده حوادث داستان است، امّا در رمان سووشون، حضور نیروهای اشغالگر انگلیس، مهم­ترین عامل و کنش پیش­برنده حوادث داستان محسوب می­شود. به طور کلّی، در هر دو رمان، باوجود حجم بالای حوادث، به واسطه پردازش مناسب روابط علّی - معلولی میان رویداد­ها و باورپذیر بودن آن­ها، خواننده تا پایان داستان آن را همراهی می­کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خوانش ناتورالیستی رمان «بین القصرین» اثر نجیب محفوظ

طبیعت­گرایی (ناتورالیسم) به عنوان یک مکتب فلسفی به طور خاص در قرن هجدهم میلادی، وارد عرصة نقد ادبی شدوپیوند بسیار نزدیکی با رئالیسم دارد. ناتورالیست­ها با حذف جنبه­های ماورائی از زندگی انسان، او را موجودی متأثر از محیط و وراثت دانستند و بر این اساس، زندگی و خلقیات او را تفسیر کردند. نجیب محفوظ در آثار ماندگار خود وقایع اجتماعی و سیاسی مصر را ثبت کرده است که بیشتر پژوهش­ها از نگاه رئالیستی به آن...

full text

بررسی تطبیقی بومی‌گرایی در رمان (مطالعة موردپژوهانه: دو رمان «بین القصرین» نجیب محفوظ و «داستان یک شهر» احمد محمود)

یکی از ویژگی‌های بارز در آثار نویسندگان رئالیست، پرداختن به عناصر بومی است؛ به گونه‌ای که خواننده پس از مطالعة آن‌ها، با انبوهی از ویژگی‌های اقلیمی و منطقه‌ای روبه‌رو می‌شود که او را هرچه بیشتر با خصوصیات جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زمان و مکانی که داستان در آن روی می‌دهد آشنا می‌کند. «نجیب محفوظ» و «احمد محمود»، دو رمان‌نویس مشهور رئالیست مصری و ایرانی هستند که به‌خوبی توانسته‌...

full text

نقد و تحلیل مضامین اجتماعی رمان سووشون (سیمین دانشور)

پژوهش حاضر با هدف شناخت فضای اجتماعی سال های پیش از انقلاب و تحلیل مسائلی هم چون نقش زنان در اجتماع، مردسالاری، غرب زدگی و حضور استعمار و خانواده با تکیه بر رمان سووشون سیمین دانشور، به روش، توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است.  جامعه‌شناسی ادبیات از سویی با ادبیات و از سوی دیگر با جامعه‌شناسی در ارتباط است. در این شیوة نقد، ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با جامعه و تأثیرات متقابل ادبیات و جا...

full text

راهکارهای مقابله با تنیدگی در رمان «سووشون» سیمین دانشور

طرح مباحث میان رشته‌ای و نوشتن مقالات علمی پیرامون آن‌ها، از علائق پژوهشگران در سال‌های اخیر بوده است؛ یکی از این مباحث، انعکاس علم روان‌شناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوری‌های نوین روان‌شناسی می‌باشد؛ در ادبیات فارسی، نکته‌های اخلاقی و روان‌شناسی بسیاری نهفته است که مقایسه و تطبیق آن با یافته‌های روان‌شناسی نوین امری ضروری است؛ در دیدگاه مهندسی، تنیدگی هر عامل بیرونی است که بر شیء یا جاندا...

full text

بررسی نظریه گفتمان قدرت و زبان میشل فوکو و هویت زنانه در رمان «سووشون» سیمین دانشور

نویسندگان این مقاله سعی کرده‌اند تا با مطالعه متن رمان «سووشون» به بررسی گفتمان‌های چندگانه اثر که متأثر از وضعیت اجتماعی عصر دانشور است بپردازند، و همچنین بررسی کنند که چگونه این اثر با بکار گرفتن صداهای مختلف در مقابل گفتمان مردسالارانه غالب، صداهای خاموش و ناشنیده زن را به گوش مخاطب می‌رساند. در عین حال با بررسی زبان رمان که متأثر از جنبه‌های مختلف حماسی، اساطیری و مذهبی است این نکته را به ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کاوش نامه ادبیات تطبیقی

جلد ۴، شماره ۱۵، صفحات ۱۰۵-۱۲۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023